Fietsrapport Edegem - 2024
Comfortmeting
Inhoud

Fietsers verplaatsen zich het vaakst langs gewone straten, tussen het andere verkeer. In straten met veel autoverkeer zijn er in de loop der jaren fietspaden aangelegd. Daardoor worden conflicten tussen (snellere) auto's en (tragere) fietsers vermeden. De kwaliteit van de fietspaden laat soms wel te wensen over. Ze zijn vaak te smal en het rijcomfort is meestal minder goed dan op de rijweg voor de auto's.

Sinds de Fietsersbond is opgericht, is er pas echt aandacht gekomen voor de kwaliteit van de fietsvoorzieningen. Dat resulteerde in 2002 in een Vademecum voor Fietsvoorzieningen, dat in 2005 werd geactualiseerd. in 2012 heeft de Fietsersbond Edegem een eerste comfortautdit uitgevoerd voor onze fietspaden. Daarbij was het Vademecum de maatstaf om scores te geven aan fietspaden.

De laatste jaren is het fietsverkeer enorm toegenomen. Ook de diversiteit nam toe, bijvoorbeeld met bakfietsen die meer ruimte innemen en met snellere elektrische fietsen en e-steps. De grotere snelheidsverschillen hebben meer inhaalbewegingen tot gevolg. Allemaal evoluties die bredere fietspaden vereisen. Het Vademecum uit 2005 voldeed niet meer. De normen waren aan actualisering toe.

Sinds 2022 beschikken we over een nieuw Vademecum met strengere normen, aangepast aan het huidige fietsverkeer. Daarmee zijn onze fietspaden natuurlijk nog niet verbeterd. Het stelt ons bovendien met de vraag of we nog kunnen vergelijken met het vorige rapport uit 2018. Daarom krijgt het huidige rapport een dubbele quotering: op basis van het oude en het nieuwe Vademecum.

Het oude dient enkel om de vergelijking met het vorige rapport te maken; het nieuwe om naar de toekomst te kijken. Dat de nieuwe scores niet fameus zijn, hoeft niemand te verwonderen. Het is geen kritiek op het huidige beleid. Het is wel een aansporing om werk te maken van een versnelde vernieuwing van onze weginfrastructuur. We begrijpen in dat verband niet waarom de plannen voor vernieuwing van de Hovestraat nog zijn gebaseerd op achterhaalde normen. De aannemer is nog niet begonnen. Nu kunnen de plannen nog zonder al te veel kosten worden aangepast. Eens het fietspad er ligt, zal het veel duurder zijn om deze aanpassing te doen. En laat ons eerlijk zijn, de kans dat er de eerstvolgende 50 jaar nog een structurele wijziging komt, is zo goed als onbestaande.

Fietsersbond Edegem heeft de fietspaden geëvalueerd in 2012 en 2018. Daarbij werden drie parameters in aanmerking genomen: de vlakheid van het wegdek voor 60%, de breedte van het fietspad voor 20% en de breedte van de buffer tussen het fietspad en de rijbaan/parkeerstrook voor 20%.

We maken van de invoering van de nieuwe normen gebruik om de scores aan te passen: het rijcomfort bepaalt nu voor 50% de score. De breedte van het fietspad en de buffer worden nu samen geëvalueerd en bepalen de score voor de andere 50%.

De score voor vlakheid wordt bepaald op basis van het gebruikte materiaal, eventueel aangepast omwille van zichtbare en voelbare oneffenheden.

We beoordelen de trillingskwaliteit van de Edegemse fietspaden als volgt:
- Groen: zeer goede en goede asfalt, goede doorlopende beton
- Blauw: asfalt, beton, zeer goede klinkers
- Oranje: slecht asfalt, slechte betonplaten, klinkers, zeer goede halfverhardingen
- Rood: slechte klinkers, halfverhardingen, grond, kasseien

We hebben twee kaarten gemaakt voor de geëvalueerde wegen.
De eerste geeft scores op breedte, de tweede op vlakheid.

Telkens geldt de volgende legende:
- dunne lijn = éénrichtingsfietspad
- dikke lijn = tweerichtingsfietspad

- groen: score ≥ 7,5 op 10
- blauw: score tussen 5 - 7,4 op 10
- oranje: score tussen 2,5 - 5 op 10
- rood: score < 2,5 op 10

Onderstaande kaart bevat de beoordeelde fietspaden en fietswegen wat betreft breedte.


Bekijk Fietsrapport Edegem - Comfortmeting breedte op een grotere kaart

Onderstaande kaart bevat de beoordeelde fietspaden en fietswegen wat betreft vlakheid.


Bekijk Fietsrapport Edegem - Comfortmeting vlakheid op een grotere kaart


De volledige gegevens van de comfortmeting vindt u in een afzonderlijke tabel.
Breedte

De scores voor breedte zijn erg slecht. De normen zijn erg streng geworden en een straat heraanleggen is een weg van lange adem.
Toch telt Edegem een relatief oud fietspad dat wel aan de nieuwste normen voldoet. Het Laatvliegerspad krijgt daarom een 10/10! Het is dan ook één van onze drukste fietspaden. Aan de andere kant vinden we het jammer dat de vernieuwing van de fietspaden op de Mechelsesteenweg geen structurele vernieuwing inhoudt. De wegzate is daar zeer ruim, terwijl voetgangers en fietsers amper ruimte krijgen. De toplaag van het fietspad wordt dan wel vernieuwd, maar het blijft te smal.

Zelfs bij de geplande grondige vernieuwing van de Hovestraat zijn nog de oude normen toegepast. Dat vinden we bijzonder jammer, al hebben we nog hoop want de aannemer is nog niet begonnen. Nu kunnen de plannen nog zonder al te veel kosten worden aangepast. Eens het fietspad er ligt, zal het veel duurder zijn om deze aanpassing te doen. En laat ons eerlijk zijn, de kans dat er de eerstvolgende 50 jaar nog een structurele wijziging komt, is erg klein en altijd duurder.

Drie straten hebben geen fietspad, maar wel een 0/10 voor breedte. Er is erg veel autoverkeer (tot driedubbele van de norm van 3500 pae/dag) maar geen fietspad! Daar stellen we de gemeente voor de keuze: ofwel komt er een fietspad, ook al moeten daardoor parkeerplaatsen verdwijnen, ofwel worden maatregelen genomen om het autoverkeer drastisch terug te dringen. In beide gevallen zal dat zorgen voor een modal shift, die erg nodig is, maar niet lijkt te lukken.

Tot slot vermelden we dat ondermaatse fietspaden ook kunnen geschrapt worden wanneer het autoverkeer beperkt is of kan worden beperkt. We denken hierbij aan de Vestinglaan.

Maar er zijn ook quick wins te halen:

  • door de toegelaten snelheid van het autoverkeer te verlagen van 70 naar 50, zijn de normen minder streng. Dat stellen we voor in de Doornstraat.
  • waar auto's naast het fietspad parkeren, is een buffer van 75 cm noodzakelijk. Op heel veel fietspaden zien we dat de aanwezige buffer wordt gebruikt om op te parkeren: Prins Boudewijnlaan, Oude Godstraat, Drie Eikenstraat, ... Hier vragen we om streng op te treden tegen foutparkeerders. Ook wanneer de Hovestraat zal heraangelegd zijn, zal handhaving noodzakelijk zijn.
Rijcomfort / vlakheid

Wegbeheerder AWV is volop bezig met het vervangen van straatstenen door asfalt op fietspaden langs de gewestwegen. Dat wordt gewaardeerd en zal ongetwijfeld een positief effect hebben. We kijken uit naar een nieuwe trillingsmeting wanneer alle werken zijn uitgevoerd.

Op de gemeentewegen is het erger gesteld: ze zijn er nog verder op achteruitgegaan. Door werken aan ondergrondse leidingen zijn veel fietspaden opgebroken en niet altijd even zorgvuldig terug dicht gelegd. Maar de belangrijkste reden is dat er de laatste 6 jaar geen wezenlijke investeringen zijn geweest om onze fietspaden te vernieuwen.

Er is nochtans nood aan: de Oude Godstraat is al vele jaren een kwelling voor wie er elke dag gebruik van maakt. Het verschil met Morstel is pijnlijk voelbaar. De Drie Eikenstraat is even slecht qua trillingen en bovendien nog gevaarlijker door de geringe breedte van voet- en fietspad en door allerlei nodeloze hindernissen.


Voor de Hovestraat, de Doornstraat en de Wilrijkstraat zijn vernieuwingen aangekondigd.
We zijn hoopvol dat er de volgende 6 jaar eindelijk een beter rapport kan worden opgesteld.

Voor meer info kan u ons contacteren op edegem@fietsersbond.be. Meldingen zijn altijd welkom.