1. Inleiding
2. Methode binnenwegen
3. Methode paaltjes
4. Kaart
5. Tabel
6. Conclusies

Als fietser kan je vaak een binnenweg nemen waar het bredere verkeer niet doorkan en zo op een aangename manier recht op je doel afrijden.
Dit voordeel wordt vaak te niet gedaan als die weg slecht berijdbaar is of door allerhande passageproblemen, of simpelweg omdat je de binnenweg niet weet liggen ... 

Binnenwegen definiëren wij als wegen en paden die quasi vrij zijn van autoverkeer (b.v. doorsteken, trage wegen en straten met een autoknip), maar wel ergens naartoe leiden, dus nuttig zijn voor meer gebruikers dan de bewoners van een enkele straat. We gaan ervan uit dat op deze binnenwegen mag gefietst worden. Wandelwegen in parken zijn niet opgenomen in deze studie.

Fietsersbond Azura vraagt al lang aandacht voor deze wegen met o.a. onze Binnenwegentochten, uitgave van de Slimmewegenkaart, acties voor opknappen van Trage Weg en uitbouw wandelnetwerk.

Doelen van deze studie:

1. aan de wegbeheerder een beter onderhoud en heraanleg vragen waar het nodig is;
2. het gebruik van deze wegen promoten;
3. aan de gemeente suggesties aanreiken om bijkomende binnenwegen te voorzien;
4. aangeven waar paaltjes verplaatst of verwijderd moeten worden;
5. extra doorsteken of binnenwegen voorstellen.

In de zomer van 2013 werd aan alle Kontichse verenigingen gevraagd een evaluatie te maken van de bestaande binnenwegen (groen op kaart). Dit onderzoek werd uitgebreid met alle trage wegen die bijvoorbeeld voorkomen op de Atlas van Buurtwegen maar die al lang niet meer toegankelijk zijn (rood op kaart). Fietsersbond heeft de evaluatie uitgebreid met bijkomende binnenwegen uit dit fietsrapport en ook met de extra binnenwegen die we nuttig achten.

In 2012 hebben wij de binnenwegen in Aartselaar, Edegem, Kontich en Mortsel een eerste keer beoordeeld. In 2018 volgde een tweede evaluatie en werd de audit ook verder uitgebreid met de andere gemeenten uit de zuidrand. In 2012 hebben we 62 binnenwegen beoordeeld in Kontich. In 2018 waren dit er al 75. We hebben de binnenwegen gefotografeerd, gemeten en gescoord op veiligheid, comfort en onderhoud in vijf aspecten:

1. Wegdek: berijdbaarheid en onderhoud van het materiaal, met problemen zoals putten, wortelopdruk, drempels, hol wegprofiel, losliggende takken en bladeren ... 
2. Breedte die netto berijdbaar is met passageproblemen door hagen, struiken, te veel paaltjes of andere afsluitingen
3. Zichtbaarheid: scherpe bochten, verlichting ontbreekt, onveiligheidsgevoel, geen sociale controle
4. Aansluitingen: sluipverkeer, geparkeerde auto’s, onverhoeds rijbaan oprijden, passageproblemen bij de aansluitng
5. Correcte signalisatie (verkeersborden) en, indien nuttig, bewegwijzering “waarheen leidt deze weg”

Voor deze vijf aspecten gaven we elke binnenweg 0, 1 of 2 punten, om te komen tot een totaalscore op 10.

1. Wegdek: Een binnenweg moet geen glad asfalt hebben. We geven al 2/2 vanaf 3,5/10 bij de comfortmeting. Een binnenweg die voor de gemiddelde fietser berijdbaar is, krijgt 1/2.  
2. Breedte: Ook hier zijn we heel tolerant. Een binnenweg die meer dan 150 cm breed is, krijgt 2/2. Volgens het Vademecum moet een dubbelrichtingsfietspad minstens 200 cm breed zijn. We geven enkel 0/2 als er minder dan 100 cm ruimte beschikbaar is. Dergelijke wegen vragen al een voldoende vaardige fietser om te kunnen gebruiken. Niet alle fietsen kunnen dan nog gebruik maken van de binnenweg.
3. Zichtbaarheid: Als er verlichting aanwezig is, wordt er minstens 1/2 gegeven. Het tweede beoordeelde aspect is de sociale controle. Een rechte doorsteek in een wijk krijgt een punt meer dan een weinig gebruikt weggetje in bosgebied.
4. Aansluitingen: Hoe gebeuren de aansluitingen op de andere wegen. Zijn er hindernissen (boordstenen, goten, paaltjes, betonblokken, chicanes, ...) om op de binnenweg te geraken. Als er hindernissen staan, zijn ze dan voldoende verlicht en voorzien van reflectoren?
5. Correcte signalisatie: Als een binnenweg deel uitmaakt van een intergemeentelijke fietsroute of een belangrijke verbinding vormt, wensen we een specifieke wegwijzers voor fietser. Als deze aanwezig is geven we 2/2, anders 0/2. Als we signalisatie niet noodzakelijk vinden, geven we 1/2. We controleren wel of de verkeersborden correct zijn. In 2012 gaven we 0/2 aan 'doodlopende straten' zonder het onderbord 'uitgezonderd fietsers'. In 2013 werden stickers toegevoegd zodat dit 'dooRlopende straten' werden.

Naast de score, die afhangt van de zorgen door de wegbeheerder, beschrijven we voor elke weg de ligging, verdeeld in drie aspecten: bruikbaarheid, omrijfactor en aantrekkelijkheid. Die aspecten worden niet gescoord, want ze liggen in principe vast, maar zijn wel goed om weten.

In 2016 vond een eerste audit plaats van paaltjes op binnenwegen. We beoordelen daarbij of de paaltjes nodig zijn. Als er geen risico is op sluipverkeer en de paaltjes hinderen de doorgang van de fietsers dan stellen we voor om de paaltjes te verwijderen. Als de paaltjes nodig zijn, maar de afstand tussen de paaltjes is smaller dan 140 cm, dan vragen we om de paaltjes te verplaatsen. Met 140 cm kunnen ook overmaatse fietsen gebruik maken van de binnenweg en zorg je er toch nog voor dat auto's er niet door kunnen.

Meer uitleg over het correct plaatsen van paaltjes vind je in onze handleiding. Uitgebreidere uitleg vind je in het keuzeschema sanering palen op fietspaden
 

Onderstaande kaart geeft het detail weer van Kontich-Centrum. Gebruik de scroll-pijltjes bovenaan links om u naar de juiste wijk te verplaatsen.

De lijnen van de binnenwegen hebben drie kleuren. De groene binnenwegen halen minstens 7/10. De blauwe binnenwegen halen minder punten en zijn dus vaak niet voor elke fietser geschikt. Dat betekent niet altijd dat het geen goede binnenweg is. De rode binnenwegen zijn voorstellen voor nieuwe binnenwegen. In vele gevallen zal er een GRUP (gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan) opgemaakt moeten worden.

Paaltjes die nodig zijn, maar ook paaltjes die enkel naast de binnenweg staan en dus niet hinderlijk zijn, worden aangeduid met een groene cirkel. Zijn de paaltjes nodig, maar moeten er aanpassingen gebeuren, dan gebruiken we een gele cirkel. Mogelijk moeten de paaltjes verplaatst worden naar een plaats waar ze beter zichtbaar zijn, of moet de vrije ruimte tussen paaltjes verhoogd worden tot 140 cm. Paaltjes die niet nodig zijn worden met een oranje cirkel met een kruis erdoor aangeduid.

Foto's en uitleg worden geplaatst bij de binnenweg. Klik dus eerst op de binnenweg. Als er enkel een symbool staat van een paaltje vind je de uitleg bij het symbool van het paaltje. In sommige gevallen vind je nog een extra foto achter het symbool van het paaltje.

Binnenwegen weergeven op een grotere kaart
 

Bekijk de volledige resultaten van de audit van de binnenwegen in een pdf (eenvoudig afdrukbaar).

Ook de resulaten van de audit van de paaltjes zijn beschikbaar in een pdf (eenvoudig afdrukbaar).

De totale score is gestegen van 61% in 2012 tot 63% in 2018. In 2012 werd 16,3 km aan binnenweg geëvalueerd. In 2018 was dit opgelopen tot 22,7 km.

Kontich heeft veel doorsteken in de woonwijken. Dit zorgt voor snellere verplaatsingen van fietsers en voetgangers doorheen de wijken. Ook in het buitengebied zijn er vele binnenwegen. Deze hebben ook een belangrijk recreatief karakter. Deze recreatieve routes worden echter ook gebruikt in de functionele verplaatsingen.

Binnenwegen in halfverharding moeten elk voorjaar een onderhoudsbeurt krijgen: opvullen van putten en indien nodig aanbrengen van nieuwe toplaag (grint of dolomiet).

Hierbij toch een lijstje van binnenwegen waar verbetering van het wegcomfort wenselijk is:

• Verbrande Hoevestraat - N1: De oorspronkelijke binnenweg aan de rand van het veld is verdwenen bij de verkaveling in de Verbrande Hoevestraat. Sindsdien ontstaat er elke keer opnieuw een nieuwe binnenweg door het naastliggende veld. De weg wordt regelmatig omgeploegd en bemest, maar ontstaat binnen de paar weken. Aanleg van een verharde binnenweg is wenselijk, uiteraard in overleg met grondeigenaar en landbouwer.
• Meylweg - fietsostrade: Het gedeelte het dichtste bij de Meylweg is te laag gelegen en dus vaak eerder een modderpoel. Een beperkte ophoging van een wandel- en fietsweg en aanbrengen van een toplaag is noodzakelijk.

Vermijd ook nutteloze hindernissen zoals paaltjes en betonblokken. Het heeft geen zin om aan beide einden paaltjes te voorzien. Een hindernis op één plaats is voldoende. Dergelijke hindernissen moeten goed zichtbaar zijn. Plaats de hindernissen dus best op een verlichte plaats en voorzie reflectoren op de hindernissen.

De meeste borden 'doodlopende straat' werden intussen voorzien van een sticker met een voetganger en een fietser en werden nu voor deze weggebruikers een 'dooRlopende straat'.

Bij drie binnenwegen hebben we ook borden 'privaat' ontmoet, nl. Pastoriestraat, Oude Waarloosesteenweg-Bosstraat en aan Kontichhof. Als deze wegen publiek toegankelijk zijn, vragen we om de borden 'privaat' te laten verwijderen.

We stellen voor om bijkomende binnenwegen te maken (zie kaart):

• Groene ring: In de bufferstrook ten noorden van Kontich is er ruimte voor extra binnenwegen. We vragen in de eerste plaats een oost-west-route vertrekkend aan de fietssnelweg naast het spoor via een oude spoorwegberm. Ten westen van de N1, kan er gekozen worden voor een route die dichter aansluit bij de loop van de Edgemse Beek.
• Stadsrandbos: Het gebied ten westen van de E19 werd ooit voorzien als Stadsrandbos. Deze zone heeft extra binnenwegen nodig om het gebied beter toegankelijk te maken voor fietsers en wandelaars.
• Broekbos: We hebben ook enkele extra fiets- en wandelwegen voorgesteld in dit gebied. We maken hierbij zo veel mogelijk gebruik van de verschillende doodlopende wegen in dit gebied.

In de zomer van 2013 werd aan alle Kontichse verenigingen gevraagd een evaluatie te maken van de bestaande binnenwegen (groen op kaart). Dit onderzoek werd uitgebreid met alle trage wegen die bijvoorbeeld voorkomen op de Atlas van Buurtwegen maar die al lang niet meer toegankelijk zijn (rood op kaart). Fietsersbond heeft de evaluatie uitgebreid met bijkomende binnenwegen uit dit fietsrapport en ook met de extra binnenwegen die we nuttig achten.